German/Austrian medical assistance

[Peter H]

From the AWM

Beersheba, Palestine. c. 1917. Headstone on the grave of a German nurse. It has the inscription `Schwester Maria Sonnenthal in treuer Pflichterfullung am 9-9-16 an Cholera verschieden K&K Feldspital Birseba' (In memory of Sister Maria Sonnenthal died on 9-9-1916 of cholera departed K&K Field Hospital Beersheba)

[Peter H]

Doctor Otto Rubitschung

Informal portrait of Doctor Otto Rubitschung on horseback. During the First World War, Dr Rubitschung was captured by an Australian officer, Major Dick, and placed in a prisoner of war (POW) camp in Cairo. Maj Dick confiscated his cigarette case, field glasses and the case from his pistol. On the inner side of the pistol case was Otto's pre-war address in Germany. After being released from Cairo he returned to Germany and then relocated to Palestine with his wife and family some years later. Sometime after the war Maj Dick managed to track down Otto and they corresponded a number of times. During the Second World War, Otto and his family were transported to Australia from Palestine along with a number of other German families. They were interned at Tatura, German Camp 3, Compound C. On their arrival they were greeted by the same Maj Dick, then a farmer. After war the family remained in Australia.

[Peter H]

Hospital Staff of Feldlazarett 357 in Turkey,September 1917.

From: http://www.sammlergemeinschaft-deutsche ... eadid=9778

Poster,Kauli.

[Peter H]

From the Library of Congress

"Medical staff of Von Kress at Huj, 1916"




"Convent of Sisters of St. Joseph, transformed into a German Military Hospital, 1916"

[stevebecker]

Mate;

More on Maj Dick

DICK Archibald 2/Lt 03 LHR A Sqn B Troop? to OC A Sqn 10-15 (G) att WFF prom Capt Adjt RHQ 2-16 rtn 2ic A Sqn 10-16 prom Maj A Sqn 3-17 recom - for his actions on the Nablus road near Es Salt 31-3-18 DSO & MID - for his command at Abu Tellul 14-7-18 WIA 22-9-18 head shot reported by MG fire at Abu Tellul born 1-5-00 (Prov/2/Lt CSqn/24 LH 16-11-13 to Lt 1-7-15 CMF 26 months to Maj 9 LH 1-8-20 to RofO 1-7-22 later WWII Maj Internment Camp) brother William 3 LHR

Farmer from Mt Templeton SA

S.B

[Tosun Saral]

Maria Sonnenthale

[Tosun Saral]

She was not german but Austrian, had relatives in Berlin. She was a kuk army nurse. Doughter of Prof Dr Wilhelm Scherer and Marie Scherer, wife of Dr. Horaz Sonnenthal and mother of baby Carl Sonnenthal and sister of Hermann Scherer. died on 9.9.1916 of cholera at Birüssebi hospital

[Tosun Saral]

right to left german sturmabteilung officer, german medical officer, german army officer, kuk austria-hungarian officer, german medical officer, sitting german sturmabteilung officer, ?, standing german ?

[stevebecker]

Tosun,

I list these known Nurses during the war?

Bordasch Walter Nurse Medical unit (died 1-10-18) grave at Tarabya Istanbul
Gäbler Erich Nurse Military mission (1895 - died 8-10-18 of pneumonia) grave at Tarabya Istanbul
Gagern Elisabeth von Nurse Sister part tour to the PoW camps in Russia together with Gen Mathilde Freiin von Horn - Erika von Passow & Magdalene von Walsleben & Oberin Emma von Bülow (1887 - died 2-5-16) grave at Tarabya Istanbul
Gebauer Bruno Nurse medical unit (died 8-6-18 of typhus) grave at Tarabya Istanbul
Hannah Nurse American Red Cross field hospital in Hafir-el-Auja 1915 German deaconesses from the Prussian Kaiserwerth Hospital of the Knights of the Order of St John (a 60-bed hospital in Beirut)
Hof Clara Nurse Sister unknown medical unit died 9-10-17 grave at Tarabya Istanbul
Hohenlohe-Ingelfingen Maria Agnes Amelie Elise zu Nurse Sister Medical unit (1883 - died 17-5-18 of typhus) grave at Tarabya Istanbul Prinzessin zu, Krankenschweste
Jablinski Augustas Nurse Medical unit (1891 - died 29-12-18 in the Laz Skutari) grave at Tarabya Istanbul
Koch Paula Nurse Hosp unit daughter of Chief Eng Schellens
Lena Nurse American Red Cross field hospital in Hafir-el-Auja 1915 German deaconesses from the Prussian Kaiserwerth Hospital of the Knights of the Order of St John (a 60-bed hospital in Beirut)
Louisa Nurse American Red Cross field hospital in Hafir-el-Auja 1915 German deaconesses from the Prussian Kaiserwerth Hospital of the Knights of the Order of St John (a 60-bed hospital in Beirut)
Mersch Armand Nurse Military mission Kstpl. (died 8-3-18 of typhus in the Red Cross hospital Constantinople) grave at Tarabya Istanbul
Ragip Erica (Erika) Nurse Ottoman medical unit 1914-15 KIA 26-9-15 German wife of Dr Capt Ragip Bey MD lost her life by a shell while helping wounded Turkish soldiers buried Turkish cemetery south of Kumköy
Reuss Brigitte Nurse Princess att Ottoman Red Cross (Cresant) hosp
Sonnenthal-Scherer Maria Nurse Sister Medical unit K&K Field Hospital Beersheba died 9-9-16 of cholera departed K&K Field Hospital Beersheba
Sophie Nurse American Red Cross field hospital in Hafir-el-Auja 1915 German deaconesses from the Prussian Kaiserwerth Hospital of the Knights of the Order of St John (a 60-bed hospital in Beirut)
Wechmar Veronika von Nurse Baroness att Ottoman Red Cross (Cresant) hosp

S.B

[Tosun Saral]

Ragip Erica (Erika) Nurse Ottoman medical unit 1914-15 KIA 26-9-15 German wife of Dr Capt Ragip Bey MD lost her life by a shell while helping wounded Turkish soldiers buried Turkish cemetery south of Kumköy

After my long searches at Austrian newspaper archives I found out that the nurse killed by a btirish plane raid on field hostipal was not german but Austrian from the district Liesing of Vienna her name was not Erica but Anna Schwarz. An idiot read her file which was written in old turkish letters wrongly. On the file it was written "Dr. Yüzbaşı Ragıb Bey refikası" in english this means wife of Captain Dr. Ragıb Bey M.D.
The idiot translater read "refika" (wife ) as Erika.
viewtopic.php?f=80&t=97231&p=2119694&hi ... a#p2119694
I wrote an article about her
Hazırlayan: İsmail Tosun Saral
Düşünce ve Tarih Aylık Tarih dergisi Eylül 2018, sayı: 48
ANNA SCHWARZ
NAM-I DİĞER ORDU HEMŞİRESİ
ALMAN MADAM ERİKA

Halk arasında ve bu gün resmi kayıtlarda “Alman Hemşire Madam Erika’nın Mezarı” olarak bilinen Tabip Binbaşı Ragıp Bey’in eşinin mezarı Eceabat Yalova Köyü mezarlığında (şehitliğinde) bulunmakta ve çevre halkı ayrıca bu mezara gerçek ismi “Anna”yı andıracak şekilde, belki de Alman olmasından dolayı, “Ana Hatun’un Mezarı” da demektedir.
1980lerden sonra onarılan ve yeniden düzenlenen ancak, günümüzde pek bakımsız olan bu mezarın dış duvarına hatalı ve kötü bir Türkçeyle “Yaralı Türk askerlerini tedavi ederken top mermisi ile hayatını kaybeden Doktor Yüzbaşı Ragıp Bey’in refikası hemşire. 26 Eylül 1915” yazılı bir kitabe konur. Oysa ölen ne Ragıp Bey’dir, ne de Ragıp Bey’in rütbesi yüzbaşıdır. “Tabip Yüzbaşı” yerine “Doktor Yüzbaşı” yazılması da ayrı bir gaflettir. Ragıp Bey eşinin ölümünden iki ay sonra binbaşı olmuştur. Mezar taşının üzerinde ise şu ifade bulunmaktadır.
”İfa-yı vazife esnasında top mermisi ile terk-i hayat eden Madam Doktor Ragıp Bey’in hâb-gâh-ı ebedisi 4 Kânunuevvel 1331/17 Aralık 1915”
Mezarın dış duvarında yazılı olan “Refika= eş, hayat arkadaşı” sözcüğü halk arasındaki söylenme şekli ile “Erika” haline dönüşmüş ve Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı’nın kayıtlarında da “Madam Erika” olarak yanlış şekilde yerini almıştır.
Hemşire Bayan Ragıp, Graf Friedrich von Hochberg’in Alman Sağlık hizmetleri Misyonu Sahra Hastanesinde gönüllü hemşire olarak çalışıyordu.
Almanlar Çanakkale düşerse savaşın kendi aleyhlerine neticeleneceğini takdir ederek Sırbistan’ı ortadan kaldırmaya ve Balkan yolunu açmaya karar verdiler. 6 Eylül 1915’te Bulgaristan’la bir askeri ittifak yaparak Alman General Mackenzen komutasındaki birer Alman ve Avusturya-Macaristan ordusu ile hedeflerine vardılar. Sırbistan yolunun açılmasıyla Kasım ayında nihayet çoktan beri beklenilen Alman mühimmatı ve askerî malzemesi Gelibolu Yarımadasını savunan 5’nci Orduya ulaştı.
Ayrıca, Avusturya-Macaristan’dan Ekim ayı başında 9 Numaralı 24’lük Motorlu Havan Bataryası (k.u.k. 24 cm. Motormörser-Batterie Nr. 9) ve Kasım ayında 36 Numaralı 15 cmlik Dağ Obüs Bataryası (k.u.k 15 cm Gebirgshaubitze M.14/16 Nr. 36) Ordumuza yardıma geldiler. İlki Anafartalar grubuna, ikincisi ise Seddülbahir’in karşısındaki Soğanlıdere’ye yerleştirildi. Her ikisi de amansız atışlarıyla İngilizlerin başına çok işler açtılar.
İngilizlerin yarımadadan kaçmalarından birkaç gün önce 9 Numaralı 24’lük Motorlu Havan Bataryası İngiliz siperlerine müthiş bir ateş açmıştı. Bu ateşe misilleme olarak İngilizler de Türk mevzilerini vurmaya başladılar. Bu bombardıman sırasında sahra Hastanesine de top mermileri düştü ve Başhekim Ragıp Bey’in eşi ordu hemşiresi bayan Ragıp şehit düştü.

Osmanlı Hilal-i Ahmer Başkan Yardımcısı Dr. Besim Ömer (Prof. Dr. Akalın) Paşa hastanenin bombalanmasını 18 Aralık 1915 günü Uluslararası Kızı Haç Komitesi nezdinde protesto etmiş ve hemşire hanımın adını “Rabia” olarak bildirmiştir.
Hacettepe Üniversitesi Araştırma Görevlisi Dr. Emre Saral’ın Avusturya arşivinde yaptığı araştırma sırasında “Budapesti Hirlap” ve “Neues Wiener Journal” gazetelerinin 25 Ocak 1916 nüshalarında konu ile ilgili iki yazı bularak Çanakkale Kara Savaşları konusunda çok iyi araştırmaları olan gazeteci sayın Yetkin İşcen’e vermesiyle mezarda yatanın gerçek kimliği belirlenmiş ve "Alman Hemşire Erika'nın kimliğini belirledik... Güzel değildi ama, melek gibiydi” başlığı ile 2016 yılında makale konusu olarak kayda geçmiştir.
Böylelikle, Sayın Dr. Emre Saral’ın bulduğu gazete haberinden yola çıkarak aslında Dr. Ragıp Bey’in eşinin Alman olmadığı, Avusturyalı ve Viyana’nın Liesing köyünden olduğu, adının da Ragıba, Rabia veya Erika olmayıp “Anna Schwarz olduğu belirlenmiştir. Biz bu çalışmamızda yukarıda bahsettiğimiz yazılara ek olarak, Tabip Binbaşı Ragıp Beyin şehadetle ilgili bir Avusturya gazetesinde çıkan mektubunu ve rahmetli Anna Hanımın bir resmini yayınlayarak son noktayı koyuyoruz.
1881 yılında Selanik yakınlarındaki Nevrekop’da doğan Dr. Hasan Ragıp Bey’in hayatı cephelerde geçti. Trablusgarb, Balkan Harbi, Büyük Savaş ve İstiklâl Mücadelesine katıldı. 3’ncü rütbeden Alman Demir Salip Nişanı, Avusturya-Macaristan Franz Josef nişanı ve İstiklal madalyası ile onurlandırıldı.
Soyadı kanunu çıkdığında “Erensel” soyadını aldı. 1927-1937 yılları arasında TC Devlet Demiryolları Sıhhıye Müfettişi olarak çalıştı. Bektaşî olan Ragıp Bey uzun yıllar Atatürk’ün özel hekimliğini yaptı. Atatürk‘ün çok sevdiği yakın arkadaşlarından birisi idi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın özel doktoru iken 6 Ocak 1953’de bir kalp krizi sonucu Ankara’da hayata gözlerini yumdu.
Avusturyalı Gazeteci Georg Bittner uzun yıllar bir muamma olarak kalan ilginç olaya söz konusu haberinde açıklık getirmektedir:
“Biz misafirler bu mahfelde hazırlanan portatif sahra karyolalarında uyuyacaktık. Gece, çekiç darbeleri beni rahatsız etti. Sabah kalktığımda penceremin önünde yeni yapılmış ve üstüne haç işlenmiş bir tabut gördüm. İngilizler önceki gün bir hastaneyi donanma ateşi ile vurmuşlar ve orada çalışan bir gönüllü hemşireyi şehit etmişler. Penceremin önünde gördüğüm tabut onun tabutu idi.”
Daha sonra Bittner gazetesine yolladığı yazıda gerçeği gün yüzüne çıkarır:
“Havanlarımız İngilizlerin yarımadadan kaçmalarından birkaç gün önce onların siperlerine müthiş bir ateş açmışlardı. Bu ateşe misilleme olarak İngilizler Graf Friedrich von Hochberg Sağlık Hizmetleri Misyonu Sahra Hastanesine ateş açtılar. Bu ateş esnasında Türk Başhekimi Ragıp Bey’in Viyana yakınlarında bir köy olan Liesing doğumlu eşi ordu hemşiresi Anna Schwarz’da şehit düştü. Bir sabah Avusturya Macaristan havanları İngiliz piyadelerine ateş açtılar. Topçu tarassut (gözetleme) mevziimiz mükemmel bir şekilde toprağa kazılmıştı. Sadece dürbünlerin objektifleri toprak üzerine görülebiliyordu. Tarassut mevziimiz İngilizlerden sadece 1300 metre uzaklıktaydı. Havan Bataryası komutanı Yüzbaşı Barber ile birlikte mevzii üzerinde yatıyor, ateşimizin etkili olup olmadığını seyrediyorduk. Arazi küçük, bodur fundalıktı. Bu çalılıklar bizi örüyordu. Buna rağmen şiddetli piyade ateşine tutulduk. Çünkü İngilizler her türlü kımıldayan harekete ateş ediyorlardı. Bu arada atışları seyretmek için bazı Türk kurmay subayları da geldiler. Topçumuzun ateş açmasının özel bir nedeni vardı. Liman von Sanders İngilizlerin birkaç gün önce, insan haklarına aykırı olarak ağır toplarla vurduğu bir hastanenin intikamını almak istiyordu. Bu İngiliz bombardımanı sonucunda Türk Başhekimi Ragıp Bey’in Avusturyalı eşi de şehit olmuştu. O Viyana yakınlarında bulunan Liesing köyündendi. Adı Anna Schwarz’dı. Türk doktor bana hayatının romanını bütün acı-tatlı iniş çıkışlarıyla bir doğuluya has bir şekilde, içten olarak anlattı. Bu acı-tatlı anılar bir Avrupalının anılarından daha hissi idi. Eşini savaştan 9 yıl önce İstanbul’da tanımıştı. “Evliliğimizin ilk üç yılında “ dedi ve devam etti. “ Eşimle aramızda devamlı bir sürtüşme vardı. Ancak, her defa o kazanırdı. Evliliğimizin bu ilk yıllarında bütün Türk örf ve adet alışkanlıklarımı bırakabilmek hususunda oldukça anlayışlı davrandı. Şimdi Onun ölümünden sonra bir Türk kadını ile evlilik yapabilmem çok zor görünüyor. Çünkü Avrupalı yaşama alıştım ve kendi vatanımın yaşam tarzından uzaklaştım. “Bu cesur kadın Balkan savaşında Bulgar cephesinde Kızılay Hemşiresi olarak görev yapmış, bir çok Türk kadın ve çocukla birlikte Bulgarlara esir düşmüştü. Bu esarette yüzlerce muhtaç kişiye bir yardım meleği olmuştu. Ayrıca Bulgarlar bir Avusturya vatandaşı olması nedeniyle Ona saygı duymuşlardı. Gelibolu kara muharebeleri başlayınca derhal gönüllü olarak başvurdu. Önce Tekirdağ’da bir hastanede görev yaptı. Kocası Müşir von Sanders’in karargahına atanınca da kocasına yakın olmak için Yalova’da bulunan hastaneye nakil oldu.
Başhekim Ragıp Bey devam etti “Hemşireler önceleri rüzgara açık bir alanda çadırlarda kaldılar. Bu nedenle daha sonra da bir tepenin ardına yerleştirildiler. Ancak, bu yeni yerin de düşman ateşine doğrudan açık olduğunu gördüm. Ekselans Von Sanders’den eşim ve diğer hemşireler için daha korunaklı bir mekan yapılması hususunu istirham ettim. Ne var ki Ekselans von Sanders bu isteğimi uygun görmedi. Kendi ellerim ve imkânlarımla hemşirelerin kaldığı mekan üzerine kocaman bir kızıl Haç işareti yaptım. İngilizlerin bu Kızıl Haç işaretine saygı duyacaklarını düşünmüştüm. Çünkü Kızılay işareti onlara bir mana ifade etmiyordu. İngilizlerin top ateşi başlamadan önce karım çadırından dışarı bir şey almak için çıkmış olmalı ki bir top mermisi onu buldu. Sağ bacağını kalçasından kopardı, anında öldü. Vücudunda başka yara bere görülmedi.”
Doktor bir an için göz yaşlarını sildi. “Karım zengin değildi. Hiç de güzel değildi. Fakat benim için bir melekti.”Vatanından uzakta ölen bu Avusturyalı hakkında başka hiç bir kimseden hiçbir şey duymadım. Avusturya-Macaristan askerlerinin Onun mezarına çiçek bırakmış olmaları, subayların ise son dualarını yapmış olmaları muhtemeldir.”
Dr. Ragıp Bey’in eşi Anna Hanımın şehit düşmesiyle ilgili bir başka haber de Illustrierte Kronen Zeitung’da “Bir Liesingli Gönüllü Hemşire Gelibolu’da Şehit Düştü” başlığı ile yer almıştır.
“İngilizlerin ve Fransızların Gelibolu yarımadasından atılmasıyla sonuçlanan görkemli Çanakkale Muharebelerinde özverili hayır işini yerine getirirken son muharebelerin birinde bir Türk Başhekiminin karısı olan Liesingli Anna Schwarz şehit düştü. Çanakkale cephesinde 5’nci Ordu'ya atanan kocası Başhekim Dr. Ragıp Bey yanında gönüllü hemşire idi. Bakımına verilen yaralı ve hasta askerlere yorgunluk belirtisi göstermeden bakmanın özverili sorumluluğunu üstlenmişti.
17 Aralıkta çalıştığı hastane İngilizler tarafından bombalandı ve bir şarapnel parçası hemşireye isabet etti. Yaralanma ölümcül oldu. Mesleğinin kurbanı hemşire, anavatanından uzakta olağan dışı bir merasimle Türk toprağına gömüldü.
Viyana’da oda hizmetçisi- İstanbul’da hekim karısı
Başhekim refikası Anna Ragıp Liesing’de doğdu. Babası bir fabrika işçisiydi. Babası ve annesi erken öldüler. Kızlık soyadı Schwarz olan Anna onbir yaşında hem yetim hem de öksüz kaldı. Bu nedenle akrabaları onu yanına aldılar. Liesing Mahallesi Sarg Gasse’de 3 numaralı evde oturan Franz ve Franziska Heinz bu yetim ve öksüz çocuğu evlatlık olarak aldılar. Kendisi de bir fabrika işçisi olan Bay Heinz zengin olmasa da yavrucağa sevgi dolu bir ev sundu. Anna Schwarz ilkokula ve sonrada halk okuluna devam etti. Okul bittikten sonra bir zengin ailenin yanına oda hizmetçisi olarak girdi. On yıl önce aile İstanbul’a taşındı. Anna Schwarz işinden ayrılmadı ve Türk başşehrinde işvereninin geniş çevresini gördü. İstanbul’da yakında karısı olacağı cesur bir adamın gönlünü fethedeceği hiç aklına gelmemişti. İşvereni İstanbul’da büyük bir evde oturuyor ve bir çok misafir ağırlıyordu. Bu misafirlerden birisi de Askerî Tabip Dr. Ragıp Bey’di. Dr. Ragıp ziyaretlerini daha sık yapmaya başladı ve ziyaretlerini güzel Avusturyalı oda hizmetçisi kız için yaptığını asla saklamadı. Bir süre sonra Anna Schwarz hanımla evlenmek istediğini beyan etti ve isteği kabul edildi. Düğün Schwarz Hanımın İstanbul’a geldiği aynı yıl içinde yapıldı. Kaderinin bu dönemecinde Anna Ragıp Liesing’deki kendisini büyüten ailesine nişan ve düğün haberini sevinçle duyurdu. İstanbul’dan yolladığı sayısız mektuplarda daima kocasının ne kadar bir muhteşem ve güzel bir insan olduğunu, onu taparcasına sevdiğini, onun yanında kendisini dünyanın en mutlu kadını olarak gördüğünü yazdı. Hayatın zorluklarıyla daha genç yaşta tanışan Bayan Dr. Ragıp kocasına sadık bir can yoldaşı oldu.
Balkan Savaşı başlayınca hemşire olarak cepheye gitti. Trakya’daki Hilal-i Ahmer hastanelerinde çalıştı. Bu hastanelerin birinde kocası Dr. Ragıp Bey’de başhekim olarak çalışıyordu. Bir gün Liesing’e bir mektup ulaştı. Bu mektupta Dr. Ragıp Bey eşinin amcası ve teyzesine üzüntü ile Anna’nın kaybolduğunu bildiriyordu. Mektup umutsuzlukla doluydu. Ama sonra başka bir mektup geldi ve Dr. Ragıp Bey bu mektubunda sevinçle karısının bulunduğunu bildiriyordu.
Türk ordusunun geri çekilişi sırasında farklı hastanelerde çalışan karı koca birbirini kaybetmişti. Yıllar boyunca Bayan Dr. Ragıp, Liesing’deki yakınları ile bağlantısını kesmedi. Bu nedenle yakınları Dr. Ragıp Bey’in terfi ettiğini, Anna’nın kocası tarafından Kızılay emrinde gönüllü hemşire olarak göreve yerleştirildiğini öğrendiler.
Günlerden bir gün Liesing’e bir mektup geldi. Bu mektupta Dr. Ragıp Bey karısının açıklı ölümünü Heinz ailesine bildiriyordu. Şeref alanında ölen karısı için Türk doktorun sade bir dille yazdığı mektubu aşağıda yayınlıyoruz. Bu mektup sadık kocasının şehit karısına olan sevgisinin en güzel anıtıdır.
“Sevgili Amca, Graf Hochberg’in Alman Sahra Hastanesinde gönüllü hemşire olarak çalışan zavallı karım 17 Aralık 1915 günü bir şarapnel parçası ile ölümcül bir şekilde yaralandı. Bu beklenmeyen ölüm beni o kadar çok sarstı ki yazamıyorum. Graf Hochberg’in sahra hastanesi genel karargahtan sadece 20 dakika uzakta. Anna oradaki fedakarlık isteyen görevinden çok mutlu idi. Çünkü hep bana yakın olmak isterdi. Bombanın patlamasını duyduğum anda onun yanına atla gittim. Ama artık o yoktu. Zavallı karımın acı çekmeden ölmüş olması tek tesellimdir. Bunun dışında yeri doldurulamaz acı kaybımdan dolayı sonsuz üzüntü duyuyorum. Onu çok seviyordum. Bana çok güzel şeyler öğretti, yetiştirdi ona çok minnettarım. Oh zavallı Annam! Niçin benden böyle acı vererek ayrıldın?
Sevgili Amca, Yasımı daha iyi anlatamadığım için lütfen beni bağışlayınız. Zavallı Anna, Tam mesut olacağı sırada benden çok kötü bir şekilde ayrıldı. İki ay önce binbaşı rütbesine yükseltildim. Ben sadece onu sevdim ve onu mesut etmek istedim.
Maalesef! Sevgili Amca, Çok ağlamak istiyorum. Belki göz yaşlarım acımı biraz hafifletir. Benim zavallı Anna’mın cenaze töreninde bir çok kişi hazır bulundu. Askerî şerefle gömüldü. Almanlar, Avusturyalılar, Türkler hep hazır bulundular. Hatta bir askerî bando da vardı. Cenaze törenine ekselans Müşir Liman von Sanders Paşa’da katıldı. Türk subaylar İstanbul’a çelenk siparişi verdiler. Mezarına 15 çelenk kondu. Mezarını mermerden yaptıracağım. Etrafına demir parmaklık koyacağım. Benim zavallı karımın ölmesi yazık, gerçekten çok yazık! Zengin değildi, fakir de değildi. Ne var ki çok asil bir kalbi vardı. Sadece insanların iyiliğini düşünürdü. Beni her hususta yetiştirdi. Güneş artık benim için parlamıyor sevgili Amca! Ben acı kaybımı ve zavallı sevgili Anna’mı unutamıyorum. Allaha ısmarladık benim sevgili Amcam, İnşallah Liesing’te görüşürüz. Lütfen benim en içten gelen üzüntülerimiz bütün herkese iletiniz.
Sizin Dr. Ragıbınız. Çanakkale Cephesinde 5’nci Ordu Başhekimi.”

Yüce Allah hepsinden razı olsun! Ben çoktan beri razıyım.
Kaynaklca:
Mithat Atabay, Çanakkale Cephesinde Siperden Gerçeklere, Paradigma akademi, 51.Bölüm, Çanakkale Savaşlarına katılan Dr. Ragıp Bey ve eşi” Ana Hatun” Eylül 2015, s.347-352

Mezarın fotoğrafları sayın Yetkin İşcen’in arşivinden alınmıştır.

İsmail Tosun Saral ve Emre Saral, “Çanakkale ve Sina-Filistin Cepheleri’nde Avusturya-Macaristan Ordusu Topçu Bataryaları”, Ankara, Türk-Macar Dostluk Derneği Yayınları: 9, 2012. ISBN: 978-975-94097-4-6

Emre Saral, "Avusturyalı Muhabir Georg Bittner'in Çanakkale Cephesi İzlenimleri", Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Y.15, S.23 (Güz 2017), s.133-163.
Yetkin İşcen, "Alman Hemşire Erika'nın kimliğini belirledik...Güzel değildi ama, melek gibiydi", Çanakkale 1915, Sayı.27 (Mart 2016), s. 24-31.
Neues Wiener Journal, 13.01.1916, s.6, Bei Marschall Liman von Sanders.
Georg Bittner, “ Avrupa ve Asya Arasında” Neues Wiener Journal, Salı, 25 Ocak 1916,
Illustrierte Kronen Zeitung, 20.1.1916. s.2,3 “Eine Liesingerin als freiwillige Krankenschwester bei den Dardarrellen gefallen.”

[Tosun Saral]

Gagern Elisabeth von Nurse Sister part tour to the PoW camps in Russia together with Gen Mathilde Freiin von Horn - Erika von Passow &

The newspaper Pester Lloyd - 19160701 - Seite 7 wrote:
Besuch der Kriegsgefangenenlager in Rußland,Oesterreich-Ungarn und Deutschland durch Delegierte des dänischen Noten Kreuzes.
Kopenhagen, 3V. Juni.
(„Ritzau-Bureau.") Die auswärtigen Regierungen haben sich wieder an das dänische Rote Kreuz gewendet,mit der Aufforderung, wie im vergangenen Herbst so auch jetzt wieder Delegationen zur Besichtigung der Kriegsgefangenenlager in Rußland, in Oesterreich-Ungarn und'- im Deutschen Reiche auszusenden. Der Hauptzweck ist diesmal ma ­terielle Hilfeleistung an die Gefangenen, namentlich durch Geld. Die Verhandlungen zwschen dem Roten Kreuz und den Mächten haben jetzt mit dem Ergebnis geendet, daß vierundzwanzig daenische Herren in Begleitung von vierund-zwanzig Schwestern des Roten Kreuzes von Kopenhagen nach den Gefangenenlagern in den genannten Staaten abreisen werden. Zu den Deutschen in den Gefangenenlagern in Rußland werden abreisen: Hauptmann A. C. Haertel, vr. meä. O. V.
Petersen, Hauptmann A. Ramm, Leutnant-Jnnenieur H. Selding, ehemaliger BrauereibefitzerO. Vogler, Oberarzt Dr. msä. Ch. Wurtzen mit
folgenden deutschen Damen: Fräulein Emma v. Bnnsen, Baronesse Elisabeth Gagern, Gräfin Horn,Fräulein Erika v. Passow, Anny Rsthe und
Fräulein Anna Marie Wentzel; zum Besuche der österreichisch - ungarischen Gefangenen -lager in Rußland reisen: Generalmajor Kammerherr Arendrup, Leutnant-Jurist O. Fenger, Hauptmann Kammerjunker v. K r i ege r, Oberst S. Meyer,'Hauptmann Richard Wulff mit folgenden Damen aus Oesterreich-Ungarn: Gräfin Eedrian,Fürstin Croh-Dülmen, Frau v. Hussarek, Gräfin Nora Kinsky, Gräfin Revertera und
Gräfin «Stubenberg. Die Namen jener Damen und Herren, welche die Gefangenenlager in Deutschland und in Oesterreich-Ungarn besuchen sollen, werden später mit ­geteilt werden. Königin Alexandrine empfing heute vormittag auf schloß Amalienberg die genannten Damen
in Audienz, wobei der Präsident des dänischen Roten-Krenz-Komitees Prinz Waldemar von Dänemark anwesend war. Der Prinz empfing sodann die dänischen Delegierten, welche die Damen auf ihrer Reise nach Rußland begleiten werden.